RIZOIY ASARINING NOMLANISHI XUSUSIDA

Abstract

O‘zbek adabiyotshunosligida «Mantiq ut-tayr» turidagi dostonlarni o‘rganish Аlisher Navoiyning «Lison ut-tayr» dostonini tadqiq qilish masalasi bilan bog‘liq bo‘lib, har doim mutaxassislarning diqqat markazida turgan. “Mantiq ut-tayr” mavzusida turkiy tilda qalam tebratgan ijodkorlardan yana biri Mavlono Xoja Qozi Payvandiy Rizoiy (XVIII asr) bo‘lib, u yaratgan «Qush tili» dostonining hozircha yagona deb hisoblanib keluvchi qo‘lyozmasi 127-inventar raqami ostida Аlisher Navoiy nomidagi Davlat adabiyot muzeyi fondida saqlanib kelmoqda.

Rizoiyning «Qush tili» dostonining yaratilishida «Mantiq ut-tayr» turkumidagi dostonlar va ularning paydo bo‘lishida Sanoiy, Ibn Sino, Shahobiddin Suhravardiy, Аhmad G‘azzoliy kabilarning asarlari bevosita ilk manba vazifasini o‘tagan bo‘lsa, Islom dini tarixi, Qurʼoni karim va hadisi shariflar asarning o‘ziga xosligi, syujet va kompozitsion tuzilishining betakrorligini taʼminlashda muhim omil bo‘lib xizmat qilgan.